خواص عدس

عدس از دانه‌های خوراکی است که به خانواده‌ی حبوبات تعلق دارد. این دانه معمولاً به‌صورت دو بخش جدا درون یک پوسته قرارگرفته است که می‌توان باپوست و یا بدون پوست آن را مصرف کرد. خواص عدسی همچنین یکی از قدیمی‌ترین منابع غذایی شناخته‌شده است که بیش از ۹۰۰۰ سال قدمت دارد. البته باید گفت که تا پیش از اختراع ماشین‌آلات تولید آرد، عدس‌ها فقط باپوست مصرف می‌شدند.

پوست عدس حاوی مقادیر زیادی فیبر رژیمی است که پس از گذراندن فرایند جداسازی پوست به‌وسیله‌ی دستگاه‌ها، این بخش مغذی کاملاً از بین می‌رود.

عدس‌ها انواع مختلفی دارند که از بین آن‌ها می‌توان به عدس سیاه، قرمز، قهوه‌ای، ماش، لپه، دال عدس، عدس ماکاچیادو، عدس سبز فرانسوی اشاره کرد. عدس سرشار از پروتئین است و منبع پروتئینی ارزان‌قیمتی هم هست. همچنین حاوی اسیدهای آمینه‌ای مانند ایزولئوسین و لیزین است. عدس‌ ریزمغذی‌هایی مانند انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز دارد. با ما همراه باشید تا بیشتر با این دانه خوراکی مفید آشنا شویم.

عدس چه ویتامینی دارد

  علاوه بر خواصی که گفته شد عدس منبع فراوان پتاسیم نیز هست. پتاسیم وظیفه تنظیم pH خون را دارد. همچنین باعث تحریک ترشح اسیدکلریدریک در معده می‌شود که به هضم غذا کمک می‌کند. علاوه بر این‌ها این ماده‌ی معدنی برای انقباض عضلات و هم‌چنین انتقال واکنش‌های عصبی لازم است. عدس سرشار از ویتامین B1 و B2 نیز هست. این ویتامین‌ها در متابولیسم انرژیِ همه‌ی سلول‌ها نقش دارند. علاوه بر این، ویتامین B2 به رشد و احیای سلول‌ها، تولید هورمون‌ها و تشکیل گلبول‌های قرمز کمک می‌کند. در عدس ویتامین B3 نیز وجود دارد که به تولید انرژی از گلوسیدها و چربی‌های مصرف‌شده کمک می‌کند. این ویتامین به روند تشکیل DNA نیز یاری می‌رساند. ویتامین B6 موجود در عدس به تولید گلبول‌های قرمز کمک می‌کند و باعث می‌شود که آن‌ها اکسیژن بیشتر حمل کرده و به سلول‌ها برسانند. این ویتامین همچنین به عملکرد خوب سیستم ایمنی بدن کمک زیادی می‌کند. درنهایت باید بگوییم که ویتامین B6 در ساخت برخی از ترکیبات سلول‌های عصبی مشارکت داشته و به تنظیم هورمون‌ها نیز کمک می‌کند.

 

ارزش غذایی عدس

عدس مانند دیگر اعضای خانواده‌ حبوبات سرشار از فیبر است و فیبرهای محلول در آب موجود در عدس می‌تواند شمارا از گزند بیماری‌های قلبی عروقی در امان نگه دارد چراکه این فیبرها به کنترل میزان کلسترول خون کمک می‌کنند. همچنین عدس به‌عنوان منبع فوق‌العاده‌ای از فسفر، منگنز و مس محسوب می‌شود که مس موجود در آن برای ساخت هموگلوبین و کلاژن لازم و ضروری است. منیزیم موجود در عدس برای رشد بافت استخوان‌ها و ساخت پروتئین، پیشگیری از گرفتگی عضلات، سلامت دندان‌ها و همچنین عملکرد سیستم ایمنی بدن لازم است. این ماده‌ی معدنی نقش مهمی در متابولیسم انرژی و انتقال واکنش‌های عصبی بر عهده دارد. عدس منبع فوق‌العاده فولات است که در ساخت همه‌ سلول‌های بدن به‌خصوص گلبول‌های قرمز لازم است و ازآنجایی‌که فولات برای تشکیل سلول‌های جدید لازم است مصرف آن برای رشد جنین نیز ضروری است.

خواص عدس

خاصیت عدس همان‌طور که منبع خوب مواد مغذی و ویتامین‌هاست، خواص بی‌شماری هم دارد که عبارت‌اند از:

✅فواید عدس برای تولید ماهیچه

پروتئین برای رشد و ترمیم اندام‌ها و ماهیچه‌های ما مفید است. عدس، به‌ویژه عدس جوانه‌زده، حاوی تمام اسیدآمینه‌های ضروری است که بدنمان برای ساخت ماهیچه و عملکرد خوب بدن لازم دارد.

✅فواید عدس برای کنترل دیابت

 فیبر رژیمی موجود در عدس به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند. همچنین فیبر رژیمی سرعت جذب غذا به‌وسیله خون را کند کرده و سطح قند خون را ثابت نگه ‌می‌دارد.

✅فواید عدس برای بهبود گوارش

ازآنجایی‌‌که عدس حاوی فیبر رژیمی فراوانی است، در صورت مصرف مرتب، وضعیت گوارش را بهبود می‌بخشد. همچنین حرکت روده را راحت می‌کند و درنتیجه باعث از بین رفتن یبوست می‌شود.

✅ فواید عدس برای سلامت قلب

عدس، به دلیل اینکه حاوی مقدار ناچیزی چربی است، پس منبعی ایدئال از پروتئین است که می‌توان بدون نگرانی از چربی‌های اضافی، مصرف و سلامت قلب را تأمین کرد. همچنین عدس حاوی منیزیم بوده که در بهبود ماهیچه‌های قلبی-عروقی مؤثر است و فشارخون را پایین می‌آورد.

✅فواید عدس برای پیشگیری از تصلب شریان

 مصرف عدس، آنتی‌اکسیدان  موردنیاز بدن را فراهم می‌کند و بدین ترتیب از احتمال بیماری تصلب شرایین می‌کاهد. همچنین این آنتی‌اکسیدان‌ها نقش مهمی در خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد دارند و از صدمات سلولی و ژنی که منجر به پیری می‌شود، جلوگیری می‌کنند.

✅فواید عدس برای پیشگیری از سرطان

لکتین‌ (lectin) گیاهی، نوعی پروتئین گیاهی است که در خوراکی‌هایی مانند عدس، گندم، بادام‌زمینی، نخود و سویا وجود دارد، تأثیری عالی روی سلول‌های سرطانی دارند. لکتین با سمی کردن سلول‌های سرطانی، آن‌ها را وارد مرحله خزان‌یاخته‌ای می‌کند که نوعی از مرگ سلولی است و باعث مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی شود. این ویژگی لکتین باعث می‌شود که به‌طور بالقوه، جلوی رشد سلول‌های سرطانی را بگیرد.

✅فواید عدس برای سرشار از اسیدفولیک

همان‌طور که گفته شد عدس غنی از ویتامین ب-کمپلکس، مانند فولات یا اسیدفولیک است. مصرف اسیدفولیک در زنان باردار، برای پیشگیری از تولد کودک ناقص، مفید است. همچنین فولات موجود در عدس به تشکیل سلول‌های قرمز خون کمک می‌کند. این ترکیب شیمیایی در برابر پرفشاری خون و صدمه به DNA که منجر به سرطان می‌شود، مؤثر است و به حفظ سلامت بدن کمک می‌کند.

✅فواید عدس برای کنترل وزن

 مصرف مرتب عدس با افزایش احساس سیری، به کنترل وزن کمک می‌کند.

✅فواید عدس برای سیستم عصبی سالم

 ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در عدس برای بهبود عملکرد مغز بسیار مفیدند.

✅فواید عدس برای محتوای فراوان آهن

عدس حاوی مقدار بسیار زیادی آهن است که برای تولید هموگلوبین کافی در بدن، ضروری است.

✅فواید عدس برای بهبود سوخت‌وساز

عدس منبع خوبی از گروه ویتامین B‌ است که نقش مهمی در بهبود وضعیت دستگاه‌های گوارش و عصبی دارد. این ویتامین فواید دیگری ازجمله کنترل کلسترول، کاهش خطر بیماری‌هایی مانند آلزایمر، آب‌مروارید، پوکی استخوان و دیابت نیز دارد.

خواص عدس بر روی مو

این شامل مجموعه ای منحصر به فرد از عناصر فلزی به ویژه روی است که به پرورش و افزایش درخشندگی کمک می کند.سرشار از ویتامین ها و پروتئین است که فولیکول های مو را تغذیه می کند که به رشد در زمان رکورد کمک می کند و در نتیجه از بارندگی و تراکم ضعیف محافظت می کند.حاوی آنتی اکسیدان ویتامین E است که از مشکلات پوست سر محافظت می کند و حاوی ویتامین A در برابر بیماری های پوستی است که پوست سر را تحت تاثیر قرار می دهد که منجر به جلوگیری از ریزش مو می شود.

 

مضرات عدس

مصرف عدس علاوه بر اینکه فواید بی‌شماری دارد، اما مضراتی هم به همراه دارد که شامل:

❌زخم معده

عدس یکی از انواع حبوبات هست و به همین دلیل اگر قبل از مصرف خیسانده نشده باشد، پس از مصرف باعث نفخ می‌شود. کسانی که زخم معده یا مشکلات دیگر گوارشی دارند بهتر است از مصرف بیش‌ازحد عدس خودداری نمایند.

❌غلظت خون

عدس اگر در یک رژیم سالم قرار بگیرد می‌تواند به درمان کم‌خونی کمک شایانی کند اما ازنظر طب سنتی مصرف زیاد عدس باعث افزایش سودا در بدن شده که درنتیجه باعث غلظت خون می‌شود. اگر غلظت خون‌دارید در مصرف عدس احتیاط کنید.

❌تولید سنگ کلیه

 برخی از مواد غذایی مانند عدس، حاوی مقدار فراوانی از ترکیبات اگزالات هستند. این ترکیبات باعث تولید سنگ کلیه می‌شوند؛ بنابراین افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند باید از مصرف حبوبات و عدس پرهیز کنند.

عدس و پوست

یکی از مهم‌ترین خواص عدس جوان‌سازی پوست است. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عدس با رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و برای جوان‌سازی و کاهش چین‌وچروک مفید هستند. علاوه بر مصرف عدس می‌توان از آن برای تهیه ماسک صورت هم استفاده کرد که برای روشن شدن و درخشندگی پوست عالی است. چند نوع از این ماسک‌ها شامل:

• ماسک روشن‌کننده پوست

50 گرم عدس قرمز را در آب خیس کرده و بگذارید یک‌شب بماند، روز بعد آن را بکوبید و با 1 قاشق چای‌خوری شیر، 1 قاشق چای‌خوری روغن بادام و 2 قاشق چای‌خوری پودر پوست پرتقال (اختیاری) مخلوط‌کنید. ماسک را روی صورت مالیده و بعد از 15 تا 20 دقیقه با آب سرد بشویید.

• ماسک درخشان کننده پوست

3 قاشق چای‌خوری پودر عدس قرمز را با نصف قاشق چای‌خوری عسل و آب نارگیل مخلوط کرده و به‌آرامی روی صورت بمالید و ماساژ دهید. بعد از 20 دقیقه با آب ولرم بشویید.

• ماسک سفیدکننده پوست

1 قاشق عدس قرمز و 1 قاشق عدس زرد را داخل کاسه‌ای ریخته و 5 عدد بادام و اندکی زردچوبه به آن اضافه کنید. سپس نصف فنجان شیر به مواد افزوده و بگذارید یک‌شب بماند. صبح روز بعد، مواد را آسیاب کرده و خمیر حاصل را روی پوست صورت و گردن بمالید و ماساژ دهید. بعد از خشک شدن آن را بشویید. از این ماسک می‌توانید سه بار در هفته استفاده کنید.